از مسائلی که در دوران پس از گذار از فاشیسم مذهبی به دولتی دمکراتیک مطرح است، اهتمام به تدوین متن‌های آموزشی- شیوه آموزش و پرورش و کتاب‌های درسی است؛ تردیدی نیست که ریشه تمامی تغییرات و تحولات اجتماعی و سیاسی در دگردیسی فرهنگی و آموزش مدنی قرار دارد؛ مسئله آموزش در تغییرات تمدنی و تحولات فرهنگی به حدی دارای اهمیت است که سازندگان تمدن مدرن نظیر ژان ژاک روسو، جان لاک، توماس‌هابز و آدام اسمیت با اختلاف گرایش‌هایی که داشتند، بر محور پدیده آموزش مدرن و تربیت مدنی تأکید می‌کرده‌اند. بنابراین پیشینه تاریخی و فکری، رسوخ ایده‌ها و افکار در مسائل آموزشی، گشاینده راه دمکراسی یا دیکتاتوری در یک جامعه به شمار می‌رود و فضای آموزشی هر کشوری، نشانگر سطح مدنیت و دمکراسی در آن کشور است.
تغییر در متن‌های آموزشی و تحول در شیوه‌های آموزشی از اولویت‌هایی هستند که بخش عمده‌ای از برنامه‌های سیاسی و مبارزاتی را در خود جای داده‌اند؛ مقابله با الگوهای ضددمکراتیک و غیرحقوقی که در مکان‌ها و فضاهای آموزشی رژیم جمهوری اسلامی مبتنی بر احکام شرعی و وظایف مذهبی تدوین و اجرا می‌شوند، ضرورتی به شمار می‌رود که راه را برای جایگزینی الگوهای پرورش اشخاص مدنی و آموزش راهکارهای حقوقی و مدرن می‌گشاید. دوری از ضدفرهنگ شهادت‌پروری، شکست الگوهای تبعیض آمیز جنسیتی و پشت سر گذاشتن آموزش‌های متعصبانه مذهبی، از مواردی هستند که می‌توانند راه را برای تدوین و ترجمه متن‌های مدرن مدنی و ملی فراهم ساخته و آموزش را در راستای تربیت شهروندان دمکراتیک و آزادی قرار دهند.
درواقع شرایطی که فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی برای گذار از سیستم دیکتاتوری مذهبی را در میان بخش عمده‌ای از اپوزیسیون و کوشندگان حقوقی و مدنی به وجود آورده است، اهمیت مسائل آموزشی و عطف نظر به متن‌ها و فضاهای آموزشی را در تمامی سطوح آن موضوعیت می‌دهد؛ شرایطی که نظام سنتی در حال فروپاشی و نظام مدرن در آستانه جایگزینی با آن بوده و ایجاد دولت دمکراتیک را در دستور کار خود قرار داده است؛ همانطور که اشاره شد، توضیح و تشریح اهداف ملی و مدنی، تدوین متن‌های آموزشی دمکراتیک و مدرن و انتقال فضاهای آموزشی به موقعیت‌هایی دمکراتیک و آزاد که سازنده شخصیت‌ها و افراد آزاداندیش و اجتماعی می‌تواند جامعه‌ای توأم با امنیت همگانی، رشد و تأمین منفعت ملی و تحقق‌بخش تشخص متجددانه برای آحاد ملت باشد؛ طرفه آنکه جامعه‌ای آزاد و دمکراتیک خوانده می‌شود که در آن آموزش مبتنی بر پرورش آزاد افکار و باورها بوده و فضاهای آموزشی آکنده از برابری الگوهای شخصیتی و به دور از الگوهای ایدئولوژیک و مذهبی باشد. در حقیقت، آموزش و پرورش دمکراتیک و مدنی زمینه‌ساز ایجاد جامعه‌ای عرفی و سکولار و دولتی دمکراتیک و برآمده از آن است.
اکنون که ملت ایران در آستانه پشت سر گذاشتن سیطره غیرحقوقی و نامشروع رژیم جمهوری اسلامی قرار دارد و هر روز بیش از پیش شاهد گسترش اعتراضات و تجمعات ملی علیه بقایای این رژیم هستیم، روشن کردن مسائل آموزشی در آینده دمکراتیک ایران زمین، یکی از اولویت‌های فکری و عملی اپوزیسیون است که بر اساس آن شرایط آموزشی، فضاهای آموزشی و متن‌های آموزشی در جهت تربیت نسل‌های مدرن و ملی ایرانیان به درجه ظهور برسند.
برگرفته از کیهان لندن ، رادیو پیام اسرائیل
احزاب و تشکل‌های سیاسی در دوران گذار به دمکراسی
روش‌های مبارزاتی و فرهنگ سیاسی دوران گذار به دمکراسی
